"ชุมชนเข้มแข็ง เศรษฐกิจฐานรากมั่นคง" เป็นยุทธศาสตร์การพัฒนาของ กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ที่ขับเคลื่อนการทำงาน ในตำบลหมู่บ้าน เพื่อให้การดำเนินงานบรรลุตาม วิสัยทัศน์การพัฒนา ดังกล่าว ผมเองทำหน้าที่ ในบทบาท "พัฒนากร" มาเป็นระยะเวลามากกว่า ๑ ทศวรรษ (ซึ่งก็คือชื่อเรียกขาน นักพัฒนาที่สังกัดกรมการพัฒนาชุมชน ) คลุกคลีตีโมง กับคนชุมชนท้องถิ่น ส่งเสริมสนับสนุน ให้พี่น้องประชาชน เกิดการเรียนรู้ ผ่านบทเรียนการพัฒนา ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อสร้างคน สร้างชุมชนที่มีความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน
ผมมีบทเรียนการทำงานในระดับพื้นที่ ที่น่าประทับใจมาแลกเปลี่ยน ซึ่งเป็นกรณีศึกษาของชุมชน บ้านไฮน้อย หมู่ที่ ๕ ตำบลกู่ อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ หมู่บ้านไฮน้อย เป็นหมู่บ้านชาวกูย ที่ใช้ภาษากูย ในการสื่อสารในชีวิตประจำวัน เป็นหมู่บ้านขนาดกลางมีครัวเรือนอาศัยอยู่ประมาณ ๑๒๐ ครัวเรือน ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ ห่างจากที่ว่าการอำเภอปรางค์กู่ ประมาณ ๘ กิโลเมตร หมู่บ้านแห่งนี้ มีชื่อเสียงในการผลิตไม้กวาดจากก้านตาล ประชากรของหมู่บ้านทุกครัวเรือน ทำไม้กวาดก้านตาล จำหน่าย เป็นการสืบทอดความรู้ภูมิปัญญา การจักสาร จากบรรพบุรุษ ที่ส่งต่อมาจากรุ่นสู่รุ่น จนถึงปัจจุบัน จนสามารถสร้างรายได้ให้ชุมชนอย่างงดงาม
ด้วยการที่ทำหน้าที่ พัฒนากร จึงมีโอกาสได้ลงพื้นที่อย่างสม่ำเสมอ ผมมาที่ชุมชนแห่งนี้ เพื่อสอบถาม ติดตามข่าวสาร และให้กำลังใจ สมาชิกกลุ่มผลิตบ้านไม้กวาดก้านตาล ที่ได้จดทะเบียน ผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) จากการสนทนาพูดคุย กับ แม่น้อย เตชะ ผู้ผลิตไม้กวาดก้านตาล ท่านเล่าว่า ได้เริ่มลงมือผลิตไม้กวาดก้่นตาล มายาวนาน ในราวประมาณ พ.ศ ๒๕๑๐ แต่เป็นการทำเพื่อใช้สอยในครอบครัว ในอดีตส่วนมาก เป็นกลุ่มผู้สูงอายุ ทำเป็นส่วนใหญ่ ทำง่าย มีวัตถุดิบในท้องถิ่น เกือบทั้งหมด ไม่ต้องซื้อหามาจากที่ไหน
ต่อมาในปี พ.ศ ๒๕๕๔ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอปรางค์กู่ ได้เข้ามาส่งเสริมการเรียนรู้ ในชุมชน โดยการจัดเวทีเรียนรู้ เพื่อวิเคราะห์ ทุนในชุมชน ในด้านต่าง ๆ ประกอบกันเพื่อจัดทำแผนการพัฒนาหมู่บ้าน ซึ่งหมู่บ้านไฮน้อย ได้นำเสนอถึงการต่อยอด ภูมิปัญญาการผลิตไม้กวาดก้านตาล เพื่อสร้างงาน สร้างรายได้ สร้างอาชีพให้ชุมชน ซึ่งชุมชนมีทุนเดิมในด้านนี้อยู่แล้ว เพียงแต่ มีอุปสรรคบ้างในบางขั้นตอนการผลิต ที่มีความยุ่งยาก โดยเฉพาะขั้นตอนการ แปรรูปก้านตาล ให้เป็นเส้นใย ที่จะนำไป ถักทอเป็นไม้กวาด ดังนั้น สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอปรางค์กู่ จึงได้สนับสนุน เครื่องทุบก้านตาลเพื่อแปรรูป ให้เป็นเส้นใย ให้แก่ชุมชน
การปลดล็อก ความยุ่งยาก ในขั้นตอนการผลิต ส่วนนี้เอง ที่เป็นการจุดประกายความคิดให้ชุมชน และมีการขยายผล รูปแบบการผลิตดังกล่าวออกไปอย่าง กว้างขวาง และมี การขยายปริมาณการผลิตมากขึ้น จนครบทุกครัวเรือน ในวันนี้
นายตอย ทองก่ำ ผู้ใหญ่บ้านไฮน้อย กล่าวว่า ในปัจจุบันชาวบ้านไฮน้อย ทุกครัวเรือนจะทำการผลิตไม้กวาดก้านตาล เป็นอาชีพเสริม ซึ่งใน ๑ ครอบครัวสามารถ ผลิตไม้กวาด ได้ประมาณ ๓-๕ ด้ามต่อวัน โดยกำหนดราคาขาย ที่ราคา ด้ามละ ๗๐ บาท ทำให้แต่ละครอบครัวมีรายได้ เฉลี่ยวันละ ๓๐๐ -๕๐๐ บาท ต่อวัน ทั้งนี้ จะทำการตลาดโดยส่งขายในร้านค้าในตังอำเภอปรางค์กู่ และอำเภอข้างเคียง และมีคนในชุมชนออกแร่ขายไม้กวาดไปในที่ต่าง ๆ นับเป็น ต่อยอดความรู้ ภูมิปัญญา สู่การสร้างงานสร้างรายได้ ให้ชุมชน มีการหมุนเวียนเงินในชุมชน และระบบเศรษฐกิจฐานรากมีความมั่นคง
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น