การชี้นำ ชุมชน ประชาชน

ในการทำงาน  ชุมชน  แต่ละครั้ง  ขั้นตอนที่สำคัญ คือการ ตัดสินใจ
ซึ่งในขั้นตอนนี้  เอง  ที่มักมีประเด็นต่าง ๆ  ให้ คิดหนัก  ในหลายต่อหลายรอบ
มีเสียงสะท้อน  ออกมาว่า แผนงานและกิจกรรม  เกิดจากการชี้นำ  ของนักพัฒนา
ซึ่งไม่ตรงกับปัญหาและความต้องการ  ของประชาชน


ดังนั้น  การใคร่ครวญ  ถึง  ประเด็น  การชี้นำ   ว่าอยู่ในบริบทแบบ ไหนบ้าง  จึง
เป็นเรื่องที่น่า  สนใจ  แลกเปลี่ยนเรียนรู้  กัน  ทั้งนี้  รูปแบบการทำงาน  ที่ให้อิสระ
ชุมชนท้องถิ่น  ได้คิดงานเอง  มีงบประมาณให้  เป็นการเสริมสร้างพลังอำนาจภาคประชาชน
โดยตรง  แบบนี้  ก็เป็นการคิดเองทำเอง  ของชาวบ้าน   เช่น  งานกองทุนหมู่บ้าน
งานกองทุนแก้ไขปัญหาความยากจน  เรียกว่า  คนนอกมีหน้าที่กำกับอยู่ห่าง ๆ
ให้ชุมชนเดินได้ด้วยตัวเอง

อีกแบบหนึ่ง  คือแผนงานโครงการที่ทำร่วมกัน  เรียนรู้ร่วมกันระหว่าง  คนในชุมชน
กับคนนอกชุมชน  ทำงานร่วมกัน  บางครั้ง  การอภิปรายแลกเปลี่ยนความรู้  ในเวที
การเรียนรู้เพื่อนำไปสู่การตัดสินใจ  ก็หลีกเลี่ยงไม่ได้  ที่คนนอก  จะเสนอ หรือแสดงความคิดเห็น
ร่วมกันในเวที

ผม เอง ร่วมเวทีบ่อย ๆ   มุมมองของเรา  ในเวที  บางครั้งก็  ชุมชนก็นำไปคิดต่อและกำหนด
เป็นแผนงาน  หรือ นโยบายของชุมชน  แบบนี้  ก็น่าคิดนะครับ  ว่า  ผมได้ชี้นำชุมชนไปหรือยัง
แต่ที่ แน่  ๆ  คือ   เราอยากให้ชุมชนเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น

ทั้งนี้  ทั้งนั้น  สิ่งที่เราเสนอในเวที  ชุมชน  มีทั้งที่นำไปสู่การปฏิบัติ  แล้ว  งานล้มเหลว  หรืองานประสบผลสำเร็จ  ก็มีบ้าง  ไม่ใช่น้อย

แบบนี้  ก็เป็น  การชี้นำอย่าง  หนึ่งเช่นกัน  ที่ยกประเด็นมาคุย  เพราะว่า  จะได้กำหนดขอบเขต
และระยะไกล้ไกล   หรือระยะห่าง  ระหว่าง  เจ้าหน้าที่  คนนอก   และคนในชุมชน  ที่เป็นเจ้าของปัญหา
ให้แน่ชัดว่า   เราจะยืนระยะแบบ ไหน   หรือหนุนเสริมกันอย่างไร   ถึงจะสมดุล   และงานสำเร็จ